Mushroom Cultivation: मशरूम वाढवणे हा आज शेतीचा खरोखरच महत्त्वाचा आणि पैसा कमावणारा भाग आहे. गाईचे पीस भारतातील शेतकऱ्यांना देखील मदत करत आहे कारण ते त्यांना लहान भागात अधिक अन्न पिकवू देते.
पिके लवकर लावल्याने मदत होते कारण त्याला कमी पाणी आणि जागा लागते आणि पिके जलद वाढू शकतात. याचा अर्थ शेतकरी अधिक पैसे कमवू शकतात. त्यामुळे, ज्यांना त्यांच्या शेतातून जास्त पैसे कमवायचे आहेत त्यांच्यासाठी चवळीची लागवड हा एक स्मार्ट पर्याय आहे.
मशरूम फारमिंग:
बुरशी हा एक प्रकारचा मशरूम आहे आणि अनेक प्रकारचे मशरूम आहेत. ऑयस्टर मशरूम, शिताके मशरूम आणि पोर्टोबेलो मशरूम हे काही सर्वात लोकप्रिय आहेत. आपण अनेक रंग आणि आकारात मशरूम देखील शोधू शकता. ऑयस्टर मशरूम (Oyster Mushroom), शिटाके मशरूम (Shiitake Mushroom), आणि पोर्टबेल्लो मशरूम (Portobello Mushroom)
आज आपण मशरूम नावाचा खास प्रकारचा मशरूम कसा वाढवायचा याबद्दल बोलू. त्यांना वाढवणे चांगले का आहे, ते कसे वाढवायचे आणि मशरूम वाढण्यास कोणत्या गोष्टी मदत करू शकतात किंवा कठीण करतात याबद्दल आपण शिकू.
१. मशरूम लागवडीचे महत्त्व:mushroom cultivation training in pune
मशरूम शेती हा लोकांसाठी अन्न पिकवण्याचा नवीन मार्ग आहे. त्यात चवळीचा एक विशेष प्रकार वाढतो, ही अशी वनस्पती आहे जी अनेक चवदार पदार्थांमध्ये बदलली जाऊ शकते. mushroom ad powder
आपल्यासाठी खरोखर चांगली आहे कारण त्यात भरपूर प्रथिने, फायबर आणि जीवनसत्त्वे असतात, जे आपल्याला निरोगी ठेवण्यास मदत करतात. त्यामुळे कवळी पिकवणे हे केवळ आपल्या आरोग्यासाठीच चांगले नाही तर शेतकऱ्यांना पैसे कमविण्यासही मदत करू शकते.mushroom soup
लवकर लागवड करणे म्हणजे तुम्हाला जास्त जागेची गरज नाही, ज्या शेतकऱ्यांकडे पिके घेण्यासाठी लहान क्षेत्र आहे त्यांच्यासाठी हे उत्तम आहे. तसेच, वाढणारी मशरूम रोपे कमी पाणी वापरतात आणि कमी अतिरिक्त गोष्टींची आवश्यकता असते, त्यामुळे ते पर्यावरणासाठी देखील चांगले आहे!
२. मशरूम लागवडीसाठी आवश्यक घटक:
मशरूम वाढण्यास सोपी असली तरी ती वाढण्यासाठी काही खास गोष्टींची गरज असते. प्रत्येक भागाची चांगली काळजी घेणे खरोखर महत्वाचे आहे कारण ते किती चांगले वाढते ते बदलू शकते.mushroom soup
(अ) बीज (स्पॉर) किंवा बियाणे:
मशरूम वाढवण्यासाठी, तुम्हाला मशरूम बीजाणू नावाच्या चांगल्या मशरूमच्या बियांची गरज आहे. तुम्हाला हे बिया सहसा स्टोअरमध्ये मिळू शकतात. बिया जितक्या चांगल्या असतील तितक्या लवकर आणि चांगले मशरूम वाढतील.
प्रमाणित बियाणे वापरणे महत्वाचे आहे, याचा अर्थ ते खरोखरच दर्जेदार आहेत.
(आ) आधार साहित्य (Substrate):mushroom powder
जेव्हा आपण मशरूम लावतो तेव्हा ती वाढण्यासाठी आपल्याला वेगवेगळ्या प्रकारच्या गोष्टींची गरज असते. या गोष्टी अतिशय महत्त्वाच्या आहेत कारण त्या वनस्पतींना आवश्यक असलेले अन्न देतात.
सहसा, आपण गव्हाचा कोंडा, तांदळाचा कोंडा, ब्रेड क्रंब, भुसा आणि मैदा यांसारख्या गोष्टी एकत्र मिसळतो. इतर पिकांमधून उरलेले तुकडे वापरणे चांगले आहे जे शेतात सापडेल.
(इ) कायमच्या नितळ जागा (Clean Area)
ही लावण्यासाठी चांगली जागा असणे खरोखर महत्वाचे आहे. मशरूम झाडांना ते गडद आवडते आणि त्यांना चांगल्या तापमानात ठेवावे लागते. शेड किंवा गोडाऊन नावाची खास इमारत यासाठी उत्तम पर्याय आहे. त्या ठिकाणी,
तापमान 20 ते 25 अंश सेल्सिअस दरम्यान असणे आवश्यक आहे आणि हवा थोडी ओलसर असावी, जसे की 80 ते 90% आर्द्रता.
(ई) पाणी व्यवस्थापन
बियाणे लागवड करण्यासाठी पाणी खरोखर महत्वाचे आहे, परंतु आपण जास्त वापरणार नाही याची काळजी घेतली पाहिजे. आपण झाडांना थोडेसे पाणी दिले पाहिजे. माती ओलसर वाटली पाहिजे, परंतु जर ती खूप ओलसर झाली तर मुळे कुजण्यास आणि आजारी पडू शकतात.
३. मशरूम लागवडीची प्रक्रिया:
कवळी वाढवण्यासाठी अनेक पायऱ्यांचा समावेश होतो. शेतकऱ्याने प्रत्येक पाऊल योग्य पद्धतीने टाकले तर ते अधिक कवळी वाढवू शकतात.
(अ) आधार साहित्याची तयारी (Substrate Preparation)
लवकर पेरणी सुरू करण्यासाठी, सर्वप्रथम योग्य सामग्री तयार करणे आवश्यक आहे. आम्ही सहसा गव्हाच्या कोंडा किंवा इतर उरलेल्या वनस्पतींचे मिश्रण वापरतो.
प्रथम, आपल्याला ही सामग्री स्वच्छ करावी लागेल आणि ते ओलसर करण्यासाठी थोडे पाणी घालावे लागेल. मग, ते वाफवून किंवा पाण्यात उकळून ते खरोखर स्वच्छ आहे याची खात्री करावी लागेल.
त्यामध्ये लपलेले कोणतेही वाईट जंतू किंवा बुरशीपासून मुक्त होण्यास मदत करते.
(आ) स्पॉरची पेरणी (Spore Inoculation)
एकदा आमच्याकडे सर्व काही तयार झाल्यानंतर, आम्ही त्या पदार्थावर बीजाणू नावाच्या लहान बिया शिंपडतो. आम्ही हे करत असताना काळजी घेणे आणि अचूक असणे खरोखर महत्वाचे आहे.
आपण सर्व गोष्टी स्वच्छ ठेवल्या पाहिजेत कारण बीजाणूंमध्ये वाईट जंतू असू शकतात. बीजाणू शिंपडल्यानंतर, आम्ही त्यांना संरक्षित करण्यासाठी कापड किंवा प्लास्टिकच्या जाड तुकड्याने झाकतो.
(इ) मशरूम वाढीचा काळ (Incubation Period)
बीजाणू नावाच्या लहान बिया पेरल्यानंतर, त्यांना उबदार आणि ओलसर ठेवण्यासाठी कापडाने झाकतो. साधारणपणे, सुमारे 2 ते 3 आठवड्यांनंतर, आपण अस्पष्ट बुरशी वाढण्यास सुरवात करू शकतो. त्यानंतर, ते वाढत राहण्यासाठी ते चांगल्या ठिकाणी हलवतो.
(ई) मशरूम फळांचा विकास (Mushroom Fruiting)
एकदा लहान बिया, ज्याला बीजाणू म्हणतात, वाढू लागतात आणि एक वेब तयार करतात, लहान मशरूम तयार होऊ लागतात. हे साधारणपणे एक आठवडा ते दहा दिवसांनंतर घडते.
मशरूम चांगले वाढण्यासाठी, त्यांना उबदार ठिकाणी (खूप गरम किंवा खूप थंड नाही) आणि थोडे ओलसर असणे आवश्यक आहे. जेव्हा मशरूम वाढतात तेव्हा त्यांना प्रकाशाची गरज नसते, परंतु त्यांना मजबूत वाढण्यासाठी ताजी हवा लागते.
(उ) कवळीची काढणी (Harvesting)
मशरूम गोळा करताना खूप काळजी घ्यावी लागते. हळुवारपणे हलवून किंवा हाताने अलगद ओढून आपण त्यांना बाहेर काढू शकतो. सौम्य असणे महत्वाचे आहे जेणेकरून त्यांना जास्त दुखवू नये.
त्यांना स्वच्छ केल्यानंतर, गोळा केलेल्या शेंगा बाजारात विक्रीसाठी पाठवू शकतो.
४. मशरूम लागवडीचे फायदे:
- तुम्ही एका लहान जागेत मशरूम वाढवू शकता, त्यामुळे शेतकरी त्यांच्याकडे भरपूर जागा नसतानाही ते सहजपणे लावू शकतात.
- तुम्ही चटकन मशरूम वाढवू शकता! फक्त 3 ते 4 आठवड्यांनंतर, तुम्ही शेंगा निवडू शकता.
- शेतकऱ्यांना मशरूम (उत्पादनाचा एक प्रकार) विकणे सोपे असते जेव्हा त्यांच्याकडे एका वेळी विक्रीसाठी थोडेसे असते. अशा प्रकारे, ते लगेच पैसे कमवू शकतात!
- मशरूम त्यांची फळे आणि भाजीपाला जवळच्या बाजारपेठेत विकू शकतात कारण त्यांना तेथे पोहोचवणे फार कठीण नाही. अनेकांना मशरूम उत्पादन घ्यायचे आहे!
५. मशरूम लागवडीला येणारी आव्हाने:
सुरुवातीच्या शेतीलाही काही आव्हानांचा सामना करावा लागू शकतो. प्रमुख आव्हानांच्या उदाहरणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
मशरूम रोपे वाढवताना गोष्टी स्वच्छ ठेवणे फार महत्वाचे आहे. जर आपण सर्व काही नीटनेटके ठेवले नाही, तर आपल्याला आजारी झाडे मिळू शकतात ज्यांना मूस किंवा इतर समस्या आहेत, ज्यामुळे झाडे चांगली वाढू शकत नाहीत.
मशरूम रोपांना चांगली वाढ होण्यासाठी योग्य तापमान आणि आर्द्रता आवश्यक असते. त्यामुळे शेतकऱ्यांना पेरणी सुरू करण्यापूर्वी हवामान तपासून घ्यावे लागते.
निष्कर्ष:
पिकांची लवकर लागवड करणे हा शेतकऱ्यांसाठी पैसे वाचवण्याचा, त्यांची झाडे लवकर वाढवण्याचा आणि कमी जागा वापरण्याचा एक स्मार्ट मार्ग आहे. जेव्हा शेतकरी लवकर पेरणी करतात तेव्हा ते अधिक पैसे कमवू शकतात आणि विविध प्रकारची पिके घेऊ शकतात.
लवकर लागवड करण्यासाठी त्यांच्याकडे योग्य साधने आणि तंत्रज्ञान असल्यास ते आणखी चांगले करू शकतात. म्हणूनच शेतकऱ्यांनी लवकर लागवड करण्याबद्दल जाणून घेणे आणि ते वापरण्याचा विचार करणे महत्वाचे आहे, कारण यामुळे त्यांना अधिक पैसे मिळू शकतात.
Agriculture Equipment कृषी अवजारे: भारतीय शेतीचे अविभाज्य घटक
Rashtriya Krishi Vikas Yojana: राष्ट्रीय कृषी विकास योजना (RKVY)